Projekt ustawy o in vitro

Przepisy projektu ustawy  o zapłodnieniu in vitro wprowadzają regulacje dotyczące komórek rozrodczych i zarodków: zarodek posiada specjalny status, zarodki można tworzyć tylko do zastosowania ich w organizmie kobiety, gamety i zarodki można stosować wyłącznie na podstawie pisemnej zgody dawców. Uregulowano także kwestie stosowania diagnostyki preimplantacyjnej, która ma służyć badaniu zarodka i ewentualnemu określeniu jego wad.

Z procedur in vitro będą mogły korzystać osoby pozostające w związku małżeńskim lub we wspólnym pożyciu (tzw. dawstwo partnerskie). Dawstwo partnerskie to przekazanie przez dawcę (męża-partnera) komórek rozrodczych biorczyni (żonie-partnerce). W dawstwie partnerskim stosowane są komórki rozrodcze biorczyni.

Uregulowano również zagadnienia związane z dawstwem komórek rozrodczych i zarodków, tj. przekazywania ich osobom innym niż osoby tworzące dany związek. W tego rodzaju dawstwie chodzi o sytuacje, w których co najmniej jedna z komórek rozrodczych pochodzi od anonimowego dawcy. Należy podkreślić, że w każdym rodzaju dawstwa istotnym elementem procedury medycznej będzie pisemna zgoda – zarówno dawcy, jak i biorczyni. Metoda in vitro będzie mogła być podjęta po wyczerpaniu innych metod leczenia (lub niemożności ich zastosowania ze względów medycznych), które były prowadzone przez okres nie krótszy niż 12 miesięcy.

Ograniczone będzie tworzenie nadliczbowych zarodków. Zapłodnieniu będzie podlegać nie więcej niż 6 żeńskich komórek rozrodczych. Ponadto – do 10 – ograniczono liczbę urodzonych dzieci pochodzących od jednego dawcy komórek rozrodczych w dawstwie innym niż partnerskie. Wynika to z konieczności zmniejszenia ryzyka wystąpienia genetycznie spokrewnionych potomków jednego dawcy.

Projekt ustawy uwzględnia również sytuacje i związane z nimi procedury dotyczące pobierania od dawcy komórek rozrodczych w celu zabezpieczenia płodności na przyszłość, np. w przypadku urazu, choroby lub uszkodzenia funkcji rozrodczych w wyniku leczenia onkologicznego.

Zakazane i podlegające karom będzie : odpłatne kupno lub sprzedaż (w tym także pośredniczenie) komórek rozrodczych i zarodków, pobieranie komórek rozrodczych ze zwłok w procedurze medycznie wspomaganej prokreacji, tworzenie zarodków w celach innych niż pozaustrojowe zapłodnienie, tworzenie chimer i hybryd, interwencje w celu dokonania dziedzicznych zmian w genomie ludzkim, które mają być przekazane następnym pokoleniom oraz klonowanie zarodków.

Dawca komórek rozrodczych, które nie zostały wykorzystane w procedurze in vitro, będzie mógł w każdym czasie żądać ich zniszczenia albo przekazać je na cele badawcze. Niedopuszczalne i karane (kara więzienia od 6 miesięcy do 5 lat) będzie niszczenie zarodków zdolnych do prawidłowego rozwoju.